Dlaczego zabawy sensoryczne są ważne w rozwoju dziecka? Zabawy sensoryczne w domu dla malucha i starszaka

Czy zastanawiałaś się kiedyś nad tym, że zwykłe, codzienne czynności mogą być kluczem do rozwoju Twojego dziecka? Aktywności, o których często nie myślimy jako o narzędziach edukacyjnych, okazują się być sprzymierzeńcami w stymulowaniu zmysłów dziecka.

Terapeutka integracji sensorycznej Joanna Podgórska pokazuje, jak proste zabawy sensoryczne mogą wspierać rozwój Twojej pociechy, a przy tym budować i wzmacniać Waszą więź.

W artykule Pani Joanny znajdziesz praktyczne porady i inspirujące pomysły na zabawy sensoryczne w domu - dla malucha i starszaka!

Zabawy sensoryczne odgrywają istotną rolę w rozwoju dziecka, a co ważne, są też bardzo lubiane przez maluchy i starsze dzieci. Bawiąc się w ten sposób z własnym dzieckiem, szybko można się zorientować, jakie są jego preferencje sensoryczne: co lubi i jakich bodźców poszukuje, a jakich unika. Oprócz tego zabawy stymulujące zmysły są ważne w kontekście całego rozwoju dziecka.

Czym są zabawy sensoryczne? Zabawy sensoryczne w rozwoju dziecka

Zabawy sensoryczne to wszelkiego rodzaju aktywności, które stymulują zmysły dziecka, czyli:

• dotyk,
• równowagę,
• czucie głębokie,
• wzrok,
• słuch,
• smak,
• węch.

Zabawy sensoryczne są ważne w rozwoju dziecka z wielu powodów. Stymulując rozwój zmysłów, wpływamy na umiejętności motoryczne - dużą i małą motorykę. Wspieramy też rozwój poznawczy, w tym koncentrację uwagi, pamięć, myślenie i rozwiązywanie problemów. Umiejętności tak bardzo złożone jak czytanie czy pisanie nie będą mogły kształtować się u dziecka, którego zmysły nie działają w sposób prawidłowy. 

Zabawy sensoryczne, w które bawią się dzieci już od pierwszych miesięcy życia, pozytywnie wpływają na integrację wszystkich zmysłów. Nie bez znaczenia jest też wpływ sensoryki na rozwój emocjonalny i społeczny. Dziecko, które nie boi się dotyku czy dźwięków, jest ciekawe świata i postrzega otoczenie jako przyjazne, a siebie jako osobę wartościową i sprawczą.

Zabawy sensoryczne wpływają też na rozwój mózgu. Dzieciom, które miały bogate doświadczenia sensoryczne w dzieciństwie, łatwiej przychodzi uczenie się i przyswajanie nowych informacji. Mają również lepsze zdolności koncentracji uwagi, pamięci i myślenia.

Rola rodzica podczas zabaw sensorycznych

Rodzice odgrywają kluczową rolę we wspieraniu rozwoju sensorycznego swoich dzieci. Najważniejszym elementem zabawy sensorycznej z dzieckiem jest relacja, która umożliwia poczucie bezpieczeństwa. Aktywna obecność rodzica, odpowiadanie na potrzeby dziecka i przekazywanie dziecku miłości umożliwia maluchowi poznawanie świata, naukę i nawiązywanie pozytywnych relacji z innymi ludźmi.

Ważne jest też zrozumienie unikalnych potrzeb sensorycznych dziecka. To wymaga obserwacji, empatii i gotowości do dostosowywania środowiska do tych indywidualnych potrzeb malucha.

Warto także włączać zabawy sensoryczne w codzienne, domowe aktywności. Przykładem jest angażowanie dziecka w pomoc przy gotowaniu. Dzięki temu maluch ćwiczy małą motorykę oraz stymuluje zmysły dotyku, smaku i węchu. Z kolei pomoc w rozwieszaniu prania wpłynie na czucie głębokie, planowanie ruchowe, zmysły dotyku, węchu czy małą motorykę. 

Jak widać zwykłe, codzienne aktywności mogą mieć duży wpływ na kształtująca się integrację sensoryczną małego dziecka. W przypadku najmłodszych dzieci, czyli niemowląt, ważne są czynności pielęgnacyjne, podnoszenie i odkładanie dziecka, karmienie - te wielokrotnie powtarzane aktywności mają ogromne znaczenie dla kształtującej się integracji sensorycznej.

Przykłady zabaw sensorycznych w domu. Zabawy sensoryczne dla niemowląt

Poznaj kilka zabaw sensorycznych w domu dla najmłodszych. Te zabawy sensoryczne dla niemowląt z powodzeniem możesz organizować każdego dnia.

Masaż fakturami

Co oznacza masaż fakturami? To masaż różnymi przedmiotami, np. masażerami, szczotkami, kawałkami materiałów lub specjalnymi zabawkami sensorycznymi, które dostarczają dziecku zróżnicowanych wrażeń dotykowych. Masować możesz całe ciało dziecka. Warto rozpoczynać od masowania stóp oraz dłoni, kiedy staną się mniej zaciśnięte, czyli od około 3. miesiąca życia dziecka. Przedmioty, które dobrze sprawdzą się podczas zabawy sensorycznej dla niemowląt, to: materiał-futerko, miękka szczoteczka, myjka do ciała, gąbka itp.

Bujanie na dużej piłce

Połóż dziecko na brzuszku na dużej piłce gimnastycznej. Przytrzymując niemowlę, delikatnie poruszaj piłką na boki oraz do przodu i do tyłu. Możesz też zataczać piłką delikatne koła. Pamiętaj o tym, żeby dziecko nie było zbyt mocno wychylone podczas ruchu. Ma to być dla niego przyjemne i komfortowe doświadczenie. Obserwuj reakcje dziecka, by upewnić się, że rzeczywiście tak jest.

Hamak z kocyka

Rozłóż koc na podłodze i umieść w nim maluszka w pozycji leżącej. Następnie z drugą dorosłą osobą złapcie za rogi koca i delikatnie unieście dziecko do góry. Bujajcie powoli na boki obserwując reakcje dziecka. Czy taka zabawa podoba mu się?

Zabawa z lusterkiem

Połóż dziecko na plecach i trzymaj lusterko na wysokości jego brzuszka. Powoli przesuwaj lusterko w prawo i w lewo, w górę i w dół tak, żeby zachęcić dziecko do poruszania główką. Możesz też położyć je na brzuszku przed lustrem. Maluszek z zainteresowaniem powinien wpatrywać się w swoje odbicie. 

Inna wersja tej zabawy sensorycznej dla niemowląt to trzymanie dziecka w ramionach przed dużym lustrem. Pozwól dziecku dotykać lustra i uderzać rączkami w Wasze odbicie.

Grzechoczące balony

Umieść materiały sypkie we wnętrzu balona - pomoże Ci w tym lejek. Następnie napompuj balon - powinien być niewielkiego rozmiaru. Potrząsaj balonem wydobywając z niego dźwięki. Możesz także delikatnie nim odbijać i pozwolić dziecku na wydobywanie dźwięków z balonu.

Przykłady zabaw sensorycznych w domu dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym

Zabawy sensoryczne w domu dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym stanowią doskonałą okazję do wspólnego, rodzinnego spędzania czasu. Są to aktywności, które nie tylko rozwijają zmysły, ale również pozwalają na budowanie rodzinnych więzi poprzez wspólną zabawę i odkrywanie nowych doświadczeń.

Masażyki

Niczego specjalnego nie potrzebujesz, by bawić się ze swoim dzieckiem w masażyki. Podczas masażu buduje się bliskość między rodzicem a dzieckiem. Jest to też zabawa, w której dotyk odgrywa główną rolę.

Udawaj, że ugniatasz ciasto na plecach dziecka, grasz na pianinie, drapiesz jak kot. Potem zamieńcie się rolami. Możesz masować dziecko do znanych  wierszyków, śpiewaj piosenki, opowiadaj historyjki i przedstawiaj je za pomocą dotyku na plecach dziecka.

Zabawy z wodą

Zabawy z wodą należą do jednych z najbardziej lubianych przez dzieci. Basen, miska lub wanna to doskonałe miejsca na zabawy sensoryczne tego typu.

Jak się bawić? Wyławiajcie przedmioty z wody, twórzcie pianę, bawcie się w zimnej i ciepłej wodzie na zmianę. Wodę można też zabarwić dodając do niej barwnik.

Ciuciubabka dźwiękowa

Dziecko ma zasłonięte oczy i wskazuje, z którego miejsca słyszy wytwarzany dźwięk. Można też bawić się w podążanie za dźwiękiem. W tym wariancie ważne jest zadbanie o bezpieczeństwo podczas poruszania się z zamkniętymi oczami.

Tor przeszkód, czyli sensoryczny plac zabaw

Tor przeszkód to zabawa sensoryczna, którą dzieci uwielbiają. Zabawa polega na stworzeniu sensorycznego placu zabaw i pokonaniu w określony sposób toru przeszkód i dostarczaniu różnorodnych wrażeń sensorycznych. Przy okazji rozwijamy motorykę dużą oraz małą  i dostarczamy sporej dawki ruchu. Dzieciaki same mogą tworzyć swoje tory czy też całe sensoryczne place zabaw i wymyślać zadania ruchowe.

Podczas pokonywania toru dziecko chodzi, biega, skacze, turla się, czołga, rzuca do celu, szuka przedmiotów – wszystko to zależy od zadań, jakie postawimy przed dzieckiem. W domowym sensorycznym placu zabaw możecie stworzyć przystanki, podczas których dziecko może rzucać do celu, zapinać guziki, wyszukiwać małe przedmioty z pudełka wypełnionego np. makaronem, zapinać klamerki na sznurku itd.

Zabawy zapachowe z pachnącymi słoiczkami

Do słoiczków, probówek, lub innych pojemniczków wkładamy produkty spożywcze, przyprawy lub waciki nasączone aromatem lub olejkiem zapachowym. Dziecko odgaduje, jaki zapach poczuło. Określa, czy jest dla niego przyjemny czy nie. Dzięki tej proste zabawie stymulujemy zmysł węchu i różnicowanie węchowe. 

Podsumowując, zabawy sensoryczne są bardzo istotne w rozwoju dziecka. Ich pozytywny wpływ można zaobserwować w codziennym funkcjonowaniu dzieci szczególnie w sferze poznawczej, ruchowej i emocjonalnej.  Rodzice mają duży wpływ na kształtowanie się integracji sensorycznej poprzez codzienne aktywności oraz organizowanie zabaw, które w odpowiedni sposób stymulują dziecko do rozwoju.