Zmiany na paznokciach u dzieci. Od zmian fizjologicznych po choroby genetyczne

Niepokojący kształt, kruchość, bruzdy. Ile razy zastanawiałaś się, czy zmiany na paznokciach u dzieci są chwilowe, czy może przyczyna leży głębiej i wymaga interwencji specjalisty? Czy są to zmiany fizjologiczne, czy są wynikiem choroby? 

Sylwia Purzyńska, doświadczona podolog, rozkłada na czynniki pierwsze przyczyny różnorodnych objawów na paznokciach u dzieci. Podpowiada, kiedy należy zacząć się niepokoić i jakie działania warto podjąć, aby zapewnić dziecku komfort oraz zdrowe i mocne paznokcie.

Do gabinetów podologicznych często przychodzą rodzice zaniepokojeni wyglądem płytek paznokciowych swoich dzieci, zarówno u stóp jak i u dłoni. Pogrubienie, zażółcenie, bruzdy na płytce paznokciowej, to tylko niektóre zmiany pojawiające się we wczesnym okresie życia.

Buty dziecięce a zmiany na paznokciach u dzieci

Większość z przypadków zmian na paznokciach u dzieci to zmiany fizjologiczne, które mijają wraz z wiekiem. Inną przyczyną jest ucisk wynikający z nieodpowiedniego doboru butów dziecięcych.  Zwężony czubek buta oraz zbyt twardy nosek powodują zwiększony ucisk na płytkę paznokciową, która zaczyna zmieniać wygląd oraz zabarwienie. Z powodu ucisku na piątym paznokciu stopy często pojawiają się drobne krwiaki - przybierają postać malutkich kresek lub ciemnych kropek.

Warto więc zadbać o to, by właściwie dobrać buty dziecięce do stopy dziecka, by mogła ona się poruszać swobodnie i nic nie zakłócało prawidłowego przepływu krwi. Należy też na bieżąco kontrolować rozmiar buta.

Kruche paznokcie u dzieci

Dzieci które dopiero zaczynają chodzić lub raczkują przeważnie mają kłopoty z kruchością płytki paznokciowej na dużych paluchach stóp, ale może to również dotyczyć pozostałych paznokci.  Paznokieć kruszy się na końcach lub wygina, przez co na płytce paznokciowej powstają bruzdy. 

Takie zmiany są zupełnie normalne w tym okresie i nie należy w to ingerować. 

Jeżeli płytka paznokciowa łamie się w sposób który jest bolesny dla dziecka, należy zwrócić uwagę, czy buty dziecięce nie są zbyt ciasne w części z palcami lub czy nie przebiega od środka drażniący szef.

Urazy na paznokciach u dzieci

Pozostawienie zbyt długich paznokci u dzieci powoduje zwiększoną możliwość urazu. Paznokieć pęka wzdłuż płytki paznokciowej często naruszając łożysko, a tym samym powoduje ból lub skrwawienie. Paznokcie należy skracać regularnie lub w miarę potrzeby pilnując, aby wolny brzeg nie wystawał poza opuszek. Jeżeli to nie pomaga, należy udać się na konsultację do specjalisty podologa. 

Nie należy samodzielnie nakładać żadnych utwardzaczy w postaci lakierów na płytkę paznokciową u dziecka, ponieważ może to przyczynić się do wystąpienia alergii kontaktowej. W gabinecie podologicznym mamy możliwość dobrania bezpiecznych, naturalnych preparatów w formie olejków do wzmocnienia i regeneracji płytki.

Kiedy zmiany na paznokciach u dzieci są powodem do niepokoju? Schorzenia paznokci u dzieci

Wyróżniamy przeszło 130 chorób płytki paznokciowej. Część z nich jest wynikiem toczących się zmian w organizmie, inna część to zmiany wynikające z uszkodzenia genów, a jeszcze inna zostaje nabyta w trakcie życia.

Koilonychia - łyżeczkowatość płytki paznokciowej

Koilonychia - objawem jest wklęśnięcie płytki paznokciowej, płytka przypomina kształt łyżeczki. Przyczyną jest niedokrwistość wynikająca z niedoboru żelaza. Przy niedokrwistości występuje również szereg innych objawów jak: zmęczenie, senność, czy zaburzenia snu.

Taka zmiana na paznokciach u dzieci często jest przemijająca i nie wymaga interwencji podologicznej. Często jest też zmianą idiopatyczną, co oznacza, że przyczyna powstania nie jest znana. 

Pachyonychia Congenita

Pachyonychia Congenita należy do rzadko spotykanego zespołu dermatoz, który wywoływany jest poprzez zaburzenia w genach kodujących keratynę. W tym przypadku pachyonychia jest chorobą autosomalną dominująco, co oznacza, że wystarczy jedna kopia zmienionego genu w komórce. W ponad 50% przypadków osoba chorująca odziedziczyła jeden wariant od rodzica. 

Wyróżnia się cztery typy, ale najczęściej spotykanymi typami są:

• Typ 1 - zespół Jadassohna-Lewandowskiego, spowodowany mutacją keratyny w genie K6a i K16, objawia się poprzez dystrofię paznokci dłoni i stóp. 
• Typ 2 - zespół Jacksona-Lawlera; zależy od mutacji keratyny w genie K6b i K17, w tym przypadku występują zmiany w obrębie skóry oraz zębów . 

Typ 1 najczęściej pojawia się już przy urodzeniu lub w okresie niemowlęcym. Pogrubienie płytki paznokciowej (dystrofia) dotyczy jednego lub wszystkich paznokci dłoni i stóp. W zespole  Jadassohna-Lewandowskiego może wystąpić również mocne rogowacenie podeszwowe oraz zmiany w jamie ustnej charakteryzujące się leukokeratozą. 

Typ 2 charakteryzuje się podobnymi objawami, jednak w tym przypadku rogowacenie dłoniowo-podeszwowe występuje w mniejszym stopniu. W zespole Jacksona-Lawlera niektóre dzieci mają zęby prenatalne lub natalne. 

To, co niepokoi rodziców zgłaszających się do gabinetów podologicznych, to zmiany wyglądu płytki paznokciowej, która staje się pogrubiała i zażółcona. Wyglądem często przypomina infekcję grzybiczą.

Modzele zaczynają tworzyć się w momencie, kiedy dziecko zaczyna chodzić.

Niestety leczenie tych zespołów może się odbywać jedynie na postawie objawów. Rolą podologa jest systematyczne oczyszczanie płytek paznokciowych i poprzez opracowanie frezami rotacyjnymi ścieńczenie, aby dać maksymalny komfort chodzenia w pełnym obuwiu. Ten zabieg jest całkowicie bezbolesny. 

Pielęgnacja wyłącznie w warunkach domowych jest niewystarczająca, ponieważ przerost warstw płytki jest tak duży, że przybory domowego użytku do pielęgnacji paznokci są nieskuteczne.  

Linia Beau - poprzeczne bruzdy na paznokciach u dzieci

Linia Beau to poprzeczny rowek pojawiający się na płytce paznokciowej zazwyczaj dużych palców. Częściej spotykany u starszych dzieci niż niemowląt, zwłaszcza na etapie, gdy dziecko zaczyna chodzić.

Pojawienie się zmiany na wczesnym etapie życia lub kilka tygodni po porodzie może wskazywać na  dyskomfort wewnątrzmaciczny lub przebieg porodu. W takim przypadku linia stopniowo zanika wraz ze wzrostem płytki i nie należy w to ingerować.

Stany zapalne na paznokciach u noworodków i dzieci

Rodziców noworodków często niepokoją stany zapalne powstające w dużych palcach. Płytka noworodka jest bardzo cienka, a tym samym ostra. Wały okołopoaznokciowe bardzo mocno nachodzą na paznokieć, przez co przy nieodpowiednim obcięciu mogą tworzyć się stany zapalne.

W początkowej fazie pojawia się zaczerwienienie i ocieplenie wału otaczającego paznokieć, a następnie stan zapalny rozwija się i pojawia się wysięk ropny. 

Aby zapobiegać takim zmianom można wykonać tamponadę w domowym zaciszu podczas snu dziecka, jeżeli w ciągu dnia będą trudności z jej założeniem. Tamponada polega na wsunięciu bardzo małego kawałka gazy z włókniny, wcześniej nasączonego odpowiednim płynem antyseptycznym,  pomiędzy wał a paznokieć. Dzięki temu płytka nie rozcina wału i zmniejsza się stan zapalny.

Wizyta dziecka w gabinecie podologicznym nie musi być stresująca i może przebiegać w formie zabawy. Nierzadko też pierwsze spotkanie polega tylko na konsultacji, co ułatwia przełamanie pierwszych lodów. Podolodzy posiadają bardzo szeroką wiedzę z zakresu onychologii, często współpracują z różnymi specjalistami, aby zapewnić małym pacjentom kompleksową opiekę.