Buty dla malucha – jak wybrać buty dziecięce, które wspierają naturalny rozwój stóp dziecka?

Czy Twoje dziecko raczkuje lub właśnie zaczyna stawiać pierwsze kroki? Jeśli tak, to ten artykuł jest dla Ciebie. W tym momencie odpowiedni wybór butów dla malucha może mieć duży wpływ na jego dalszy rozwój i komfort chodzenia.

Z tego artykułu dowiesz się, jakie powinny być pierwsze buty dla malucha oraz jakie rozwiązania w kwestii dziecięcych stóp rekomendują eksperci. Uzupełniliśmy go o komentarze specjalisty - fizjoterapeutki Hanny Krześniak - by zapewnić Ci kompletny i praktyczny przewodnik w tym ważnym aspekcie rozwoju Twojego dziecka.

Dlaczego wybór odpowiednich butów dla malucha jest taki ważny?

Czy wiesz, że badania dowodzą, że około 95% ludzi rodzi się ze zdrowymi stopami i to właśnie noszenie nieodpowiednich butów znacząco pogorszyło ich sprawność fizyczną? [1] Buty dla malucha nieodpowiednio dobrane lub kiepskiej jakości będą nie tylko przeszkadzać dziecku w nabywaniu umiejętności chodzenia przez ograniczanie swobodnego naturalnego ruchu. Mogą także zniekształcić stopy malucha oraz stać się przyczyną wad postawy.

Przed wyborem butów dla malucha warto uzupełnić swoją wiedzę w tym zakresie – najlepiej informacjami od ekspertów, które poparte są badaniami – a następnie uważnie wybrać właściwy model bucików.

Buty dla malucha – na początek najlepiej boso

Faktem jest, że do nauki chodzenia dziecko przygotowuje się już w łonie matki i już tam rozpoczyna się rozwój stóp. Swoje pierwsze kroczki dzieci stawiają zwykle po ukończeniu pierwszego roku życia. Pomiędzy trzecim a czwartym rokiem na dziecięcych stopach coraz bardziej widoczna staje się charakterystyczna wklęsłość po wewnętrznej stronie. Cały ten czas to okres, kiedy nic nie powinno przeszkadzać stopom dziecka w naturalnym rozwoju – nie powinny być krępowane ani butami, ani ciasnymi skarpetkami czy rajstopami.

Chcesz dowiedzieć się więcej o wpływie skarpet na stopy? Przeczytaj: Skarpetka też jest ważna. Jak wybrać skarpety dla dziecka?

W jednym z badań naukowcy porównali stopy południowo-afrykańskich dzieci ze stopami dzieci z Niemiec. Badanie wykazało, że stopy dzieci, które regularnie chodziły boso, miały zdrowsze stopy od dzieci niemieckich, które nosiły buty.[2]

Dlaczego chodzenie boso jest dobre dla malucha?

Raczkowanie i chodzenie boso to dla malucha szereg korzyści. Oto kilka z nich:

• Wzmacnianie mięśni, stawów i więzadeł stóp: Na bosaka mięśnie i ścięgna stóp pracują intensywnie oraz w pełni swobodnie. Duże pole do popisu mają wówczas, gdy maluch chodzi po nierównym podłożu, tj. piasek, ziemia, kamyki, drobne patyczki itp. W ten sposób kształtują się też silniejsze mięśnie i więzadła.
• Rozwój zmysłu równowagi i prawidłowej postawy ciała: Chodzenie na bosaka nie tylko wpływa na lepszą równowagę, ale także wspomaga rozwój silnych mięśni brzucha i poprawę ogólnej postawy ciała. Gdy stopy bezpośrednio kontaktują się z różnymi powierzchniami, wymaga to od malucha większej kontroli i zaangażowania różnych grup mięśniowych.
• Stymulacja organów wewnętrznych: Stopy człowieka są bardzo bogate w receptory nerwowe, które pozwalają na odczuwanie dotyku, ciśnienia, bólu oraz temperatury. Chodzenie na bosaka nie tylko stymuluje receptory na stopach malucha, ale również może przyczyniać się do lepszego rozwoju zdolności percepcyjno-motorycznych.
• Rozwój propriocepcji: Propriocepcja odnosi się do wewnętrznego postrzegania pozycji, ruchu i napięcia własnego ciała. Gdy maluch chodzi boso, jego stopy bezpośrednio kontaktują się z różnymi powierzchniami i teksturami, co pozwala na odbieranie bogatych informacji sensorycznych. Te informacje pomagają w lepszym rozumieniu otoczenia oraz w postrzeganiu i kontroli własnego ciała. 
• Dziecko uczy się, jak różne ruchy i pozycje ciała wpływają na jego interakcje z otoczeniem. W ten sposób chodzenie boso wspomaga rozwój świadomości ciała malucha, co jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju dziecka i unikania problemów związanych z koordynacją i równowagą.
• Większa odporność organizmu: Bose chodzenie hartuje organizm malucha – regularny kontakt bosych stóp z podłożem o różnych temperaturach sprawia, że naczynia krwionośne lepiej reagują na chłód, zimno i wilgoć, a tym samym organizm dziecka lepiej radzi sobie ze zmianami pogody i rzadziej łapie infekcje.
  
  Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Przeczytaj:Dlaczego chodzenie boso wzmacnia odporność u dzieci? Odkryj korzyści płynące z bosych spacerów po lesie.
• Lepszy sen: Gdy maluch raczkuje lub chodzi boso regularnie, jego sen może się znacznie poprawić. Dowiodły tego badania opublikowane przez National Institutes of Health.[3]
  

Buty dla malucha a płaskostopie i koślawienie stóp

Jeżeli podejrzewasz u swojego dziecka płaskostopie lub koślawość stóp, na pewno nie można tego lekceważyć. Jednak to, co pozornie można brać za deformację patologiczną, tak naprawdę, może być naturalnym i zupełnie niegroźnym fizjologicznym zjawiskiem.

Zjawisko stopy płasko-koślawej jest u maluchów dość częste. Małe dzieci bowiem z natury mają ogólną wiotkość tkanek miękkich. Ich kości, stawy, mięśnie, ścięgna oraz inne części stóp dopiero się kształtują. Dziecięce stopy nie są jeszcze ukształtowane na tyle, by prawidłowo się ustawiać oraz prawidłowo stabilizować i utrzymać całe ciało.

Z tych samych przyczyn u maluchów występuje płaskostopie. Ponadto małe dzieci nie mają jeszcze wysklepienia na stopach, ponieważ w tym miejscu mają więcej tkanki tłuszczowej, są to tzw. „poduszki tłuszczowe”. Z czasem, w miarę rozwoju, poduszeczki tłuszczowe samoistnie zanikają, a stopy dziecka zyskują kształt z charakterystycznym wysklepieniem. Cały ten proces trwa – u chłopców zwykle do ok. 4-6 roku życia, a u dziewczynek nieco dłużej. Obecnie niektórzy specjaliści zauważają, że podstawowe procesy kształtowania stóp u wielu dzieci wydłużają się nawet do 11-12 roku życia. To wskazuje na indywidualne różnice w rozwoju i dlatego tak ważne jest śledzenie postępów w rozwoju dziecka przez specjalistów.

Koślawość i płaskostopie może oczywiście stać się schorzeniem trwałym, z wielu różnych przyczyn, m.in. z powodu nadwagi, braku ruchu, urazów czy właśnie z powodu nieprawidłowego obuwia. Do specjalisty powinniśmy udać się z dzieckiem wówczas, gdy zauważymy u niego trudności w poruszaniu się, gdy pojawi się ból lub jeśli wada, zamiast znikać wraz z rozwojem stóp, będzie się pogłębiać.

Badania dowiodły, że dzieci, które chodziły boso dużo rzadziej mają problem z utrzymującym się płaskostopiem i zdeformowanym dużym palcem stopy. Mają również bardziej elastyczne i giętkie stopy.[4]

Buty dla malucha – wybierz takie, które nie uciskają i nie krępują stóp

Oczywiście wiadomo, że chodzenie boso w niektórych sytuacjach jest zwyczajnie niemożliwe, dlatego prędzej czy później każdy rodzic zaczyna zastanawiać się, jakie buty dla malucha kupić.

Wytyczne dla butów dziecięcych zostały opracowane przez American Academy of Pediatrics i są promowane przez Pediatrics & Child Health (serwis Narodowego Instytutu Zdrowia USA).

• Elastyczność: Buty dla malucha powinny być całkowicie elastyczne, czyli bez oporu dawać zginać się w każdą stronę.
• Cienka i płaska podeszwa: Dzięki temu maluch może swobodnie wyczuwać podłoże, a stopy są w naturalnej, płaskiej pozycji.
• Kształt dopasowany do stóp dziecka: Buciki muszą być odpowiednio szerokie w palcach i mieć anatomiczny kształt odpowiadający anatomii stopy.
• Niewielka waga: Buty dla malucha nie mogą obciążać stóp, nóg, bioder ani kręgosłupa dziecka.

Warto zaznaczyć, że większość tradycyjnych butów dla malucha nie spełnia tych wymagań. Spełniają je jednak buty dziecięce barefoot.

Buty dla malucha – czego unikać?

Każdy rodzic, który staje przed wyborem butów dla malucha, powinien dowiedzieć się nie tylko, jakie te buty powinny być, ale też jakie być nie powinny – specjaliści przestrzegają, że niektórych elementów w butach dla dzieci lepiej unikać.

Pierwsze buty dla malucha, a także każde kolejne buty dziecięce, nie powinny mieć:

• Usztywnień w obszarze kostek: Ograniczają one naturalne ruchy stóp.
• Usztywnianych zapiętków: Dziecięce stopy nie potrzebują dodatkowej stabilizacji.
• Profilowanych wkładek: Unikaj aplikacji, wgłębień oraz wypustek na wewnętrznych wkładkach w butach dla malucha. Powinny one być całkiem płaskie.
• Obcasów: Nawet najmniejsze podwyższenie w obszarze pięty prowadzi do obciążeń stawów oraz powoduje zmiany w procesie kształtowania równowagi. Buty dla malucha powinny mieć całkowicie płaską podeszwę. Warto sprawdzać także wkładki, które mogą być grubsze pod piętą lub mieć od spodu przyklejony obcas Thomasa.

Buty dla malucha – koniecznie w odpowiednim rozmiarze

Jeśli wybierasz buty dla malucha, pamiętaj, że ważny jest nie tylko model bucików, ale także odpowiedni rozmiar. Dziecięce stopy rosną bardzo szybko, dlatego przed zakupem każdej kolejnej pary bucików ponownie zmierz stopy malucha. Regularnie sprawdzaj też, czy buciki nie są już za ciasne albo za krótkie.

Buty dla malucha w żadnym wypadku nie mogą być za małe – dziecięce stopy w dużej mierze składają się z chrząstki, są więc bardzo podatne na odkształcenia.

Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Przeczytaj: Jak dobrać rozmiar buta dla dziecka? Podpowiadamy!

Buty dla malucha – dopasuj je do rodzaju stóp dziecka

Buty dla malucha powinny być dopasowane nie tylko do etapu rozwoju dziecka i do wymiarów jego stóp, ale także do rodzaju stópek. Rozróżniamy cztery główne rodzaje stóp dziecięcych pod względem szerokości:

• wąskie
• normalne
• szerokie

Oprócz tego rozróżniamy trzy tęgości:

• Stopy szczupłe – mająlekko wystającą kostkę i lekko widoczne kostki na placach, bez zagłebień (patrząc z góry).
• Stopy normalne – nie mają dużej ilości tłuszczu, nie mają dużych wgłębień przy palcach (patrząc z góry) i nie ma na nich znacznych wybrzuszeń.
• Stopy pulchne – są okrągłe, mają większą ilość tłuszczu i wybrzuszenia oraz mniejsze lub większe wgłębienia w okolicach palców oraz kostek.

Ważne: Stopy każdego malucha są pulchne w pierwszym okresie chodzenia, niezależnie od szerokości stóp – jest to naturalna bariera ochronna stóp m.in. przed zimnem.

Wyróżniamy także trzy wysokości podbicia:

• niskie
• normalne
• wysokie

Aby dobrze dopasować buty dla malucha na wysokość czy pod względem tęgości, warto wybrać model bucików z regulowanym zapięciem – takie obuwie daje więcej możliwości regulacji dopasowania.

Niezwykle ważne jest też dopasowanie butów do indywidualnych kształtów stóp i palców dziecka. W niektórych przypadkach ogromną rolę w dobieraniu butów mogą też grać cechy charakterystyczne pięt i szerokość kostki.

Chcesz wiedzieć więcej na ten temat? Przeczytaj:Buty dla dzieci na różne typy stóp. Czy stopa mojego dziecka jest normalna czy wąska?

Buty dla malucha – jaki model wybrać?

Kiedy chcemy ochronić stópki swojego dziecka przed chłodem, skaleczeniami czy drobnoustrojami (np. na basenie czy w publicznej łazience), optymalnym wyborem będą buty dla malucha barefoot.

W Bosej Stópce znajdziesz wiele różnych modeli butów dla malucha barefoot. Są one delikatne dla stóp, więc maluch nie będzie narażony na obtarcia czy przepocenia. Większość dostępnych modeli sandałów dziecięcych ma zakrywane palce. Z kolei buty na lato są przewiewne i lekkie, jednocześnie dobrze chronią stópkę przed skaleczeniem. Warto zwrócić uwagę na podeszwę, która jest maksymalnie cienka, ale przy tym też trwała i elastyczna

Wśród pierwszych butów dla malucha możemy wybrać też bardzo elastyczne, miękkie i lekkie kapcie typu soft sole, które w swojej konstrukcji są jak woreczki zakładane na stopy – nie krępują i nie opinają stóp, maluch czuje się w nich niemal jak na bosaka. Warto sprawdzić modele z serii Bobux Soft Sole – buciki przeznaczone dla niemowląt i maluchów, które dopiero uczą się stawiać pierwsze kroki. Takie buty dla malucha w żaden sposób nie ograniczają oraz nie obciążają stóp dziecka.

Świetnym wyborem będą też Ekotuptusie – skórzane lub bawełniane. To buty dla malucha w 100% barefoot. Będą odpowiednie na bardzo śliskich oraz zimnych nawierzchniach – antypoślizgowa podeszwa ochroni dziecko przed upadkami. Skórzane Ekotuptusie dobrze sprawdzą się także jako buty dla malucha na zewnątrz.

Z kolei w chłodne i mokre dni, jeśli nie chcemy rezygnować z tego, by nasz szkrab bawił się na zewnątrz, warto wyposażyć go dodatkowo w ochraniacze, które zakłada się na kapcie dziecięce lub buty do nauki chodzenia, np. takie jak ochraniacze dla malucha Playshoes. Są one w 100% wodoodporne, łatwe w zakładaniu i wytrzymają nawet spacer po twardych nawierzchniach. 

Oferta jesiennych i wiosennych butów dla malucha została w Bosej Stópce dobrana pod kątem indywidualnych potrzeb dziecka na tym etapie rozwoju. Znajdziesz wśród nich buciki miękkie, lekkie, odpowiednio szerokie. Przy tym są łatwe w zakładaniu oraz zabezpieczone przed nadmiernym uszkodzeniem.

W Bosej Stópce znajdziesz także buty dla malucha, które z powodzeniem wykorzystasz zimą, a Twoja pociecha z powodzeniem będzie mogła korzystać z zimowej aury. Tutaj lekkość i elastyczność idzie w parze z zapewnieniem komfortu termicznego.

Jeśli nadal masz wątpliwości, jakie buty dla malucha wybrać, zapytaj nas – doradzimy :)

Napisz do nas na instagramie lub Facebooku

Źródła

• [1] Gore A, Spencer J. The Newborn Foot. American Family Physician. February, 2004:
• https://www.aafp.org/afp/2004/0215/p865.html
• [2] Hollander K, de Villiers JE, Sehner S, et al. Growing-up (habitually) barefoot influences the development of foot and arch morphology in children and adolescents. Sci Rep. 2017;7(1):8079:
• https://www.nature.com/articles/s41598-017-07868-4#ref-CR4
• [3] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22291721/
• [4] Hollander K, van der Zwaard B, de Villiers JE, et al. The effects of growing up habitually barefoot on foot mechanics and motor performance in children and adolescents. Journal of Foot and Ankle Research: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5010736/